Laurentis Orbyk - Polish Infantryman in 1471

The very first reference to an Orbik occurs in a book, Historya piechoty polskiej [The history of Polish Infantry], by Konstanty Górski, published by Nakł. Księg. Spółki Wydawniczej Polskeij, 1893. In Rozdział I [chapter I] Piechota polska pierwszych trzech ćwierciach XV Wieku [Polish Infantry in the First Three Quarters of the 15th Century] page 7 discusses "Uzbrojenie pierwszej znanej nam roty pieszej polskiej rotmistrza Marka..." This translates to "The weaponry of the first known to us Polish infantry unit of Commander Marek" On paper he had 500 people, 73 with pawęż [long wooden shields] , 359 with kusza [crossbows], 12 with proporzec [banners] and 5 with hakownica [arquebus, a kind of early rifle] and piszczał [a type of primitive rifle], and all 449 people. Later in the notes it lists all of the names in this infantry unit ands the equipment they are carrying. Beginning on page 212, it lists all of the Sagittarii (archers). On the top of page 216, there is Laurentius Orbyk, strzał podzelowany, miecz [refurbished crossbow and a sword]. Others in the group had a combination of crossbows "stary" (old), "nowy" (new), "podzelowany" (likely refurbished), or pochodzony (inherited!, that is, handed down), and these are normally accompanied by a "szabla" (saber) or "miecz" (sword). [Translation assistance from Roman Kałużniacki].

 

Note that there is no direct connection between the name Orbyk and the Orbik families from Tayno and and Augustow, but it is possible and warrants more research.

 

Rys. 7. Piszczel, hakownica i rusznica

Images and descriptions from http://kkr.nsc.pl/artykuly/wbp.html

Bibliografia:

1. Historya piechoty polskiej [The history of Polish Infantry], by Konstanty Górski, published by Nakł. Księg. Spółki Wydawniczej Polskeij, 1893. In Rozdział I [chapter I] Piechota polska pierwszych trzech ćwierciach XV Wieku [Polish Infantry in the First Three Quarters of the 15th Century]

2. J. Szymczak, "Początki broni palnej w Polsce (1383 - 1533)"

3. http://kkr.nsc.pl/artykuly/wbp.html

Broń ręczna
W przeciwieństwie do artylerii, ręczna broń palna musiała o swoje miejsce na polu waki długo konkurować z łukiem i kuszą. Broń palna w pierwszych stadiach swojego rozwoju nie mogła się poszczycić ani szybkostrzelnością (1 strzał/10 minut, podczas gdy łuk - 10 strzał/minutę a kusza - 1 lub 2 bełty / minutę), ani zasięgiem (80metrów, dla porównania zasięg maksymalny łuku i kuszy ok. 150~200 metrów), i jedynie siłą przebicia broń palna mogła skutecznie rywalizować z kuszą. Oprócz tego żeby (w miarę) celnie strzelać z pierwszych typów broni potrzeba było dwóch osób - jedna do trzymania broni i celowania, a druga do odpalania. Jedna osoba mogła sobie poradzić sama z tym zadaniem, jednak po zapaleniu prochu dym z otworu lontowego utrudniał celowanie. Dopiero później, po wprowadzeniu celniejszych broni, po zwiększeniu zasięgu i szybkostrzelności broń palna zaczęła powoli wypierać inne typy broni strzeleckiej, jednak dokonało się to już po zakończeniu średniowiecza.